Życie i działalność Franciszka Lebiedy–Patrona Szkoły

Franciszek Lebieda, syn Franciszka i Marianny z Bałabuchów, urodził się 1 lipca 1906 roku we wsi Dzierążnia powiat tomaszowski. Jako dwuletnie dziecko stracił mamę, wychowaniem osieroconego siostrzeńca zajęła się ciocia Ewa Hałas, siostra mamy. Miała pięcioro własnych dzieci: Wacławę, Kazimierę, Jana, Antoniego i Ewę. Najmłodsza córka cioci Ewy, również Ewa, jako kilkunastoletnia dziewczynka, w czasie wojny została zamordowana przez Niemca, który „szablą ściął jej głowę za kopcem ziemniaków” (jak wspomina krewny
F. Lebiedy). Działo się to w Hucie Dzierążni. Wychowaniem Franciszka interesował się również brat matki– Józef Bałabuch. Ojciec, powtórnie ożeniony, nie zajmował się na co dzień synem, ale dbał o jego edukację. Chłopiec nie miał rodzeństwa. Do szkoły podstawowej uczęszczał w Dzierążni, a następnie kontynuował naukę w Męskim Seminarium Nauczycielskim w Szczebrzeszynie. Jak wynika ze wspomnień pani Zofii Samulak, wnuczki cioci Ewy, kolegą szkolnym Franciszka był ksiądz Tadeusz Boguta (razem przebywali na zesłaniu). Absolwenci seminarium uzyskiwali wykształcenie średnie pedagogiczne, uprawniające do nauczania w szkołach powszechnych. Ukończył też Szkołę Podchorążych Rezerwy nr 9A w Łukowie, zwaną potocznie „chorążówką”.
Z danych na temat szkoły wynika, że funkcjonowała ona w tej miejscowości w latach 1927-1929. Jej uczniów nazywano elewami. W trakcie nauki otrzymywali stopień starszego strzelca, a tylko najzdolniejsi (do których zaliczał się elew Lebieda) mogli poszczycić się uzyskaniem stopnia podchorążego. Następnie, po odbyciu ćwiczeń, dostał awans na pporucznika. Z rozmów z żyjącymi członkami rodziny oraz z zachowanych dokumentów wynika, że w 1933 roku pporucznik Lebieda uczestniczył w manewrach wojskowych we Włodzimierzu Wołyńskim, gdzie prowadził szkolenia dla rekrutów (o czym pisze pan B. Mróz w swoich wspomnieniach). Przed wojną był członkiem Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”.

Czytaj więcej: Życie i działalność Franciszka Lebiedy–Patrona Szkoły